۱۳۹۰ مهر ۱۴, پنجشنبه

بازگل بدخشی

از کریم پوپل
بازگل بدخشی







باز گل بدخشی : نام او آدینه لقب وی باز گل بدخشی میباشد.درسال ۱۹۰۲ میلادی در قریه مربوطات ولسوای کشم بدخشان بدنیا آمد.او هنر مندخوش آواز ومحبوب محلی خوان رادیو تلویزیون ملی افغانستان بود. باز گل در ایام کودکی شغل شعبان را داشت درمیان دره های سبز بدخشان شوق وعلاقه به آواز خوانی پیدا نمود .طبق اظهارات او در یک مصاحبه رادیوی درایامیکه او جوان بود شاه محمود خان نخست وزیر وقت با سایر اراکین دولتی سفر در بدخشان داشت والی وقت محفلی برای نخست وزیر گرفت که در آن باز گل هنر نمائی نمود.شاه محمود خان از هنر نمائی این هنر مند تمجید نموده نام اورا باز گل گذاشت.به همین سلسله  باز گل درسال ۱۳۳۶هجری دوره مکلفیت سربازی خودرا در ارگ شاهی سپری نمود به خواندن های محلی و فلکلوریک خود دوستان و بزرگان را سرگرم وخوش نگه میداشت.او درمیان قطعه گارد به بنام آواز خوان بدخشی مشهور بود.باز گل درهمین مواقع به همکاری استاد یقوب  قاسمی مدیر رادیو کابل واستاد خیال به رادیو افغانستان راه یافت .او اولین آهنگ خودرا در رادیو افغانستان ثبت وشام همانروز در سراسر کشور آواز اورا شنیدند.همینکه مردم بدخشان آواز او نام اورا شنیدند در سراسر بدخشان نام اورا مردم به زبان می آورندکه فرزندی بدخشی در رادیو کابل خواندن نموده است.برای فرهنگیان پر اهمیت اینست که او کمپوز ها ، اشعار ، رباعی وآهنگهای مردم بدخشان را دست ناخورده ومخلوط ناشده در دسترس تاریخ وهنر موسیقی افغانستان قرار داد. باز گل خود سوادنداشت اشعار میسرود کمپوز میساخت غیچک مینواخت آواز میخواند .مهمترین مهارت که او داشت اشعار داستانی را درقالب موسیقی می سرائید.خواندن عرب بچه و مغول دختر اوتا هنوز درگوش مردم طنین مینوازد.باز گل علاوه بر ترانه های شاد و آهنگ های عاشقانه، سروده هایی که به نام "فلک" یاد می شوند و نمایانگر قدیمی ترین نوع موسیقی توام با رباعیات عارفانه را نیز بسیار زیبا می میسرود.او اولین معرفی کننده موسیقی فلک درافغانستان است که نسل های بعد درموردتحقیق خواهند نمودند.توانایی دیگر باز گل بدخشی که به شهرت نیکوی او افزود، ارائه آهنگ ها به شکل تمثیلی و چند آوازیی بود.در افغانستان باز گل بدخشی را موسس سبک مخصوصی به نام "ساز قطغن زمین" یا آهنگهای بدخشی می دانند. هنرمندان محلی بدخشان مانند اکبرفیض آبادی و یاسین فیض آبادی سالیان زیاد باز گل را در خم و پیچ های سفرهای هنری همراهی مینمودند.از هنرمندانی که عمدتاً به خاطر نزدیکی ذوق با باز گل بدخشی همنشینی داشتند، میتوان از خانجان بارکی و فیض محمد منگل زیر بغلی نواز نام برد.کمپوز تمامی آهنگهای که باز گل سروده است از خودش است. او معرفی کننده موسیقی کهن روستائی بدخشان نیز می باشد . او یازده بار عروسی نموده دارای چهار پسر وچندین دخترونواسه و کواسه دارد که تعداد اعضای فامیل او به 46 نفر میرسد.او الی 104 سالگی چای و تابلیت نخورده بود.سر انجام تقدیر کار خودرا نموده او به روز نهم حمل/فروردین برابر با ۲۹ مارچ ۲۰۰۹ به سن ۱۰۷ سالگی در اثر بیماری طولانی، در قریه چنارگنجشکان در ولایت بدخشان جان سپرد.
«قالوا انا لله و انا الیه راجعون»


تبصره: دولتها وفرنگیان افغان  کوشش نمودند تا هویت های موسیقی خویشرا حفظ وانکشاف دهند.بدین منظور رادیو افغانستان کوشش مینمود تا آهنگهای محلی وفلکوریک افغانی را جمع اوری  نمایند تا با موسیقی غالب هندی مخلوط ناشده خود انکشاف نمایند.موسیقی های اصیل افغانی عبارتند از لهوگری ، هراتی ، بدخشی ، مزاری، نورستانی ، غرنی پکتیا ، داستان مردم جلال آبادولغمان ،پنجشیری، هزارگی ، ترکمنی و سبک نیمه مخلوط هماهنگی یا خراباتی میباشد که هرکدام با ساز واواز مخصوص سروده میشود.
آهنگهای مشهور بازگل بدخشی
ای شوخ سرزلف ترا تاب کی داده       --        چشم عسل مست ترا خواب کی داده
آمدی ای یار وفادارم ای                    -           دسته گل، شوخ ستمگارم ای
 ۱.[۱]( کلک کنید  ctril+)                                        
 2.[۲](کلک کنیدctril+)
مصاحبه باز گل بدخشی با رادیو افغانستان به هر خط آبی( کلک کنیدctril+)
1.[۳]*2.[۴]*3.[۵]
۲ منابع
1..باز گل بدخشــی آواز خوان افغان در گذشت اخبار بی بی سی فارسی
http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2009/04/090401_dn_bazgul_badakhshi_.shtml
2.زندگی نامه بازگل بدخشی نوشته وحید قاسمی هنرمند سابقه دار افغانستان
http://www.farda.org/articles/09_updates/090400/poem_w_qasimi.htm
3.زندگی نامه بارگل بدخشی توسط دکتر لعل زاد در ساید خاوران
http://archive.khawaran.com/Lalzad_BazGulBadakhshi.htm
4. فیس بوک  صفحه باز گل

۱۳۹۰ مرداد ۱۱, سه‌شنبه

ظهور وزوال اردوهای افغانستان


  


نوشته کریم پوپل                                                                                                            نویسنده سایت ویکی پیدیا              





  
نشان افتخاری قوای مسلح افغانستان
ظهور وزوال اردوهای افغانستان

  
اردوی ملی افغانستان: سرنشینان این کشور زیاده در دره های صعب العبور و دور از تمدن زندگی مینمایند.در میان این دره ها ملیتها واقوام گوناگون حیات بسر میبرند. زندگی در دره ها باعث ان شده است تا این ملت خیلی دلیر و آزاد منش تربیه شود.در هر دره یا قریه قوم زندگی داشته همه به یک نفر بزرگ یا ریش سفید خود اطاعت داشته واز آوامر آن پیروی نموده اند .درموقع دفاع از خاک خان یا بزرک فرمان دار ویک نفر از دلیرو هوشیار منطقه قومندان یا سر لشکر بوده است.این تشکیلات نظامی طبعی افغانستان میباشد. پادشاهان افغانستان همیشه ازین تشکیلات استفاده نموده اند.مانند میرویس خان هوتک احمدشاه درانی عبدالرحمان خان نادر شاه حبیب اله کلاکانی شیرخان غلجائی از همین دسته بوده است که بعدا به اردوی منظم تبدیل شده است.
1. تاریخچه اردو افغانستان
در زمان که در افغانستان تفنگ وجود نداشت تشکیلات اردو به سر لشکر و لشکر اعم از تیر زنان نیزه بازان و شمشیر زنان محافظین وغیره بود.الی دوره تیمورشاه درانی ارتش افغانستان ارتش دفاعی و تعرضی بود.پس از شازمان اردو افغانستان یک اردو دفاعی بوده است. درافغانستان درطول تاریخ اردو قومی یا غیر منظم وجود داشته از آن برای دفاع وطن استفاده بعمل آورده شده است . برای بار اولین اردو منظم قومی در قرن هژدهم توسط میرویس خان هوتک بوجود آمد.این  اردو قومی زمانی تاسیس شدکه درشمال خراسسان حکومت شیبانی درجنوب وشرق حکومت بابری ودرغرب حکومت صفویان حکمفرمابوده از مال وجان این ملت استفاده مینمودند. بخصوص حکومتهای ایران ابدالی را دربرابر غلجای وغلجای را دربرابر ابدالی استعمال مینمود. اردو میرویس نیکه درسالهای  ( ۱۷۰۹ــ ۱۷۱۵ در برابر اردوی بزرگ ایران جنگیده از خود شهامت نشان دادند.پس از میرویس خان پسر وی شاه محمود هوتکی ۱۷۱۵ ــ ۱۷۲۵ با اردوی ۲۸ هزار نفری خویش به گلنا اباد حمله نمود بعداز تصرف اصفهان ایران در برابر اردو  استعمار گران روس خودرا وارد صحنه  ساخت. در این اردو فقط چند ضرب توپهای خفیف نوع ”زنبورک “ تجهیزات موثر و ثقیل حربی را تشکیل میداد».اردوی شاه اشرف دربرابر اردو شاه طهماسب ،قاجارصفوی و ترکهاغالب گردید.گفته میشودکه ترکها درجنگ با شاه اشرف بیشتر از 17000تلفات دادند. بالاخره اردو شاه اشرف توسط اردو نادرافشار شکست خورده ازبین رفت.« (از سیستانی صاحب).

میرویس خان اولین افغان که توانست درقسمت زیادی کشور سلطنت افغانی را تاسیس نماید
اولین اردو منظم
اولین اردو منظم افغانستان دوازده سال بعد از سلطنت هوتکیان در سالهای۱۷۴۷ ــ۱۷۷۲ در زمان سلطنت احمد شاه درانی ساخته شده است .این اردو مجهز با قطعات توپچی سواره و پیاده نظام بود .احمد شاه بابا ن  فنون جنگ و نظامی را درطول سالهای حکمروائی نادرشاه  افشار فرا گرفت. اساس دولت با ثبات و متمرکز را با یک اردو قوی در کشور گذاشت . سردار محمدجهانخان پوپلزای سپهه سالار بعدی است که در تشکیل اردو احمدشاه کوشش فراوان نمود.اردوی مستحکم احمد شاه درانی بعد از مرگ وی به پارچه های متعدد تقسیم شد و از طرف پسرانش در مقابل همدیگر در خانه جنگی ها استعمال شد.اردوی زمان احمد شاه بابا متشکل از یک ارتش دایمی و لشکر قومی بود که چندین بار بر هندوستان تاخت و جنگ پانی پات را فتح نمود .همین اردو در زمان تیمور شاه الی شاه زمان پابرجا بود. درزمانیکه احمدشاه بابا درهندوستان چندین بار حمله نمودانگلیسها در هندوستان مصروف تجارت بودند.پس از قرن ۱۶ که کشورهای اروپایی مصروف جهان کشائی بودند انگلیسها در زمره قدرت در اروپا بود. آنها متوجه شدن که مسلمانان کنترول هندوستان را در دست دارند و مسلمانان افغان یگانه مرجع بود که میتوانست بسرعت مسلمانان هند راکمک نمایند. واین یک واقیعت محض است که هندوستان همیشه از راه افغانستان مورد تهاجم قرارگرفته هستی و بود آن ملت فنا شده است. هندوها که در هندوستان اکثریت بودند علاقمندی داشتن تا آنها درکرسی قدرت نشته باشند . این دونکته برای هندها  وانگلیسها خیلی قابل توجه قرار گرفت .انگلیسها هندوها را کمک نموده در هندوستان یک دولت پرقدرت مراتی ساخته شد.درحقیقت این دولت به نفع افغانهابودزیراچانس اشغال هند از طرف انگلیس خیلی کم بود. ولی احمدشاه با باقوت مراته را برهم شکست وهندوستان به یک کشور ضعیف تبدیل گردید. انگلیسهااهسته اهسته درصحنه سیاسی هند ظهور نمودند تا اینکه در زمان شاه زمان وارد صحنه با افغانستان شده درهند به پیشروی آغازنمودند. دولت انگلیس غرض اشغال هند به خنجر ضرورت داشت تا در صورت پیشروی به هند از عقب به افغانستان خنجر وارد کند این جنجر دولت ناصرالدین شاه وفتعلی شاه قاجاری گردید. در هر پیشروی انگلیس به هند قاجاریان به هرات و قندهار حمله میکردند. قشون ناچار بطرف هرات حرکت میکرد.وهکذا مداخلات انگلیس باعث بروز خانه جنگی ها شد.بدین ترتیب اردو ضعیف شده تا حکومت شاه شجا ع ادامه یافت پس از کشته شدن شاه شجاع ارگ شاهی توسط انگلیسها تاراج شده اردو ازبین رفت.سیستان ،خراسان متعلق به ایران گردید و  الماس کوه نور درهمن دوره تاراج شد.۵/۴/۱۸۴۲(علومی صاحب)
                               
احمدشاه بابا امپراتور افغان موسس اولین اردو منظم افغانی
دومین اردو منظم افغانستان
پارچه پارچه شدن اردو احمدشاه نفاق و خانه جنگی ها باعث سقوط سلطنت سدوزایی ها و دخالت و نفوذ اجانب در کشور گردیده و الی سلطنت امیر دوست محمد خان سبب ازدیاد هرج و مرج و ملوک الطوایفی شد تا اینکه امیر دوست محمد خان در دوره دوم امارت خود ۱۸۰۴ ــ ۱۸۶۱ یک اردو منظم را پایه گزاری نمود که تعداد ان از ۳۰ هزار نفر تجاوز نمیکرد و امیر از ان برای تحکیم قدرت و حفظ جان خود و خانواده خود کار میگرفت به قول تاریخ غلام محمدغبار در دوره امارت امیر شیرعلی خان اساس یک اردوی منظم و دایمی گذاشته شد که افراد ان تحت تعلیم و تربیت نظامی قرار گرفته با یونیفرم نظامی ملبس گردیدند. این اردو از دسپلین نظامی برخوردار گردیده و دارای صفوف سه گانه پیاده ، سواری و توپچی بوده در قشله تازه بنیاد قلعه شیر پور جابجا شد. به گواهی تاریخ اردو افغانستان ” این اردو مشتمل بود بر ۵۷ غند پیاده ۲۰ غند سواره ۲۶ بطریه کوهی ، سواری و فیلی که مجموعا ً ۵۰ هزار نفر در ان شامل بود به شکل دایمی استخدام گردیدند .متاسفانه شیرازه اردوی منظم امیر شیر علیخان بنسبت  ضعف مزاج امیر که ناشی از وفات پسرش شهزاده و ولیعهد عبدالله قبل ازسوق دادن به جهادی که علیه انگلیسها اعلان شده بود از هم پاشید وخود امیر  به ترکستان رفت پس از چندی در مزارشریف وفات یافت.



سومین اردو افغانستان
بعد از امارت امیر شیر علی خان ، امیر عبدالرحمن خان برای تشکیل اردو دایمی اقدام نمود .امیر عبدالرحمن هفته یک روز را برای امورات نطامی  تخصیص داده بود . این بدلیل بود که امیر درعقب مشاورین متجرب خارجی داشت و هم مصارف اردوی این امیر را انگلیسها میپرداخت. به نقل از کتاب تاریخ ” افغانستان در پنج قرن اخیر “ تعداد اردوی امیر عبدالرحمن خان بالغ بر :
  • قوای پیاده ۸۰ هشتاد دسته هر دسته ۷۰۰ نفر جمعا ً ۵۶۰۰۰ نفر
  • قوای سواره ۴۰ چهل دسته هر دسته ۴۰۰ نفر جمعا ً ۱۶۰۰۰ نفر
  • قوای توپ خانه یکصد بطریه هر بطریه ۱۰۰ نفر جمعا ً ۱۰۰۰۰ نفر
  • محافظین در بار شاهی :
  • پیاده چهار دسته هر دسته ۱۰۰۰ نفر جمعا ً ۴۰۰۰ نفر
  • سواره سه دسته هر دسته ۸۰۰ نفر جمعا ً ۲۴۰۰ نفر
  • جمعا ً اردوی امیر عبدالرحمن خان متشکل از ۸۸۴۰۰ نفر بود
امیر عبدالرحمن برای انکشاف اردو فابریکه ماشین خانه کابل را که دارای شعبات ریخته گری ، توپ سازی ، تفنگ سازی ، باروت و تولید کارتوس سازی ، اسلحه سرد و غیره بود بنیاد گذاری کرد. در زمان امیر حبیب الله خان ارتش افغانستان انکشافات خوبی نمود . درضمن مدارس تاسیسات تعلیمی اردو را بنیاد گذاشت.از آنجمله مکتب حربیه برای اکمال کادر های افسری اردو در کابل تاسیس شد که بعد ها به تعداد ۹۰۰ نفر در ان فنون نظامی را می اموختند .در زمان اعلیحضرت غازی امان الله خان به منظور تقویه اردوی افغانستان اسلحه جدید از المان ، انگلستان ، ایتالیا و بلجیم خریداری گردیده که شامل تفنگ های ۱۲ تکه انگلیسی تفنگ های ۱۲ تکه لوچک المانی برای پیاده و سواری ، تفنگ های ۵ تکه ایتالیای برای پرسونل و مرتبات توپچی ، تفنگ های پنج تکه بلجیمی برای ژا ندارم و پولیس ، توپهای ۶ پن توپهای ۹ پن قاطری که( از روسیه خریداری شده بود ) ، توپهای ۱۰۵ ملی متری صحرا (۳۶ پن ) که توسط شش راس اسپ کش می شد . اطریشی ها چهار ضرب توپ برای غازی امان الله خان بخشش کرده بود که در جنگ تل شرکت کرده بود.بعد ها برای بار دوم سلاح جدید از راین میتال جرمنی و فابریکه سکودای چکوسلواکی ”توپها و تانکهای سبک “ خریداری گردید. در زمان غازی امان الله یک قطعه نمونه نیز تشکیل شد ، افسران و معلمین ترکی برای تربیه افسران افغانی استخدام شد ، بعضی افسران برای کسب تحصیلات نظامی به ترکیه و کشور های دیگر خارجی اعزام شدند ، چند بال طیاره وچند ضرب توپ دور برد خریداری گردید . اما طور شاید و باید اردو در زمان سلطنت غازی امان الله خان انکشاف ننمود .زیرا افغانستان یک کشور آزاد بود وهم انقلاب سوسیالستی دراتحاد شوروی مخالف مستعمره جوی بود.تصورنمیشد که انگلیس مداخله کند . اردوی افغانستان درین صده توانست درسه جنگ افغان وانگلیس موفق بدر آید و وطن خویشرا از شر استعمار گران نجات داده آزاد سازند.بعد از سقوط سلطنت غازی امان الله یک دوره اغتشاش در کشور بوجود امده این اردو ازبین رفت .(علومی صاحب )

امیر شیرعلی خان پادشاه دلسوز ومترقی سومین اردو منظم را بنا نمود


چهارمین اردوی منظم افغانستان
پس از شاه امان اله در افغانستان حبیبالله کلکانی سلطنت را بدست آورد و اردو قبلی بکلی مورد تاراج قرار گرفت. محمد نادر شاه که در اردو امانالله شاه زحمات زیاد را متقبل گردیده بود توانست توسط اردو قومی حبیب اله کلکانی را از بین ببرد.پس از آن به تشکیل اردوپرداخت.محمد نادر خان در اندک مدت باتطبیق زور و قدرت دولتی اردوی منظم تر و نیرومند تر از اردوی عصر امان الله شاه بوجود آورد و انرا با اسلحه عصری که بخش زیاد انرا از انگلستان به اعانه گرفته بود و بخش دیگر انرا از سایر کشورها خریداری کرده بود مجهز گردانید. برای مدرسه حربیه تعمیر جدید در بالاحصار اعمار نمود . تعداد اردوی محمد نادر خان به قرار نوشته جورج ارتی چهل هزار نفر بود بعداز کشته شدن محمد نادر خان ، پسرش اعلیحضرت محمد ظاهر شاه پادشاه شد .عهد محمد ظاهر شاه در افغانستان ، دوران انکشاف کمی و کیفی اردوی افغانستان به شمار میرود مخصوصا ً زمان صدارت محمد داود خان که بتاریخ ۶ سپتامبر ۱۹۵۳ از طرف اعلیحضرت محمد ظاهر شاه به تشکیل کابینه موظف شد .سردار محمد داود در پهلوی عهده صدارت در راس قدرت دفاعی کشور نیز قرار گرفت . وی برای تقویه کمی و کیفی اردو و تجهیز وتسلیح ان علاقه وافر داشت . روی این منظور به ایالات متحده امریکا رو آورد . اما تقاضا های که سردار محمد داود در زمینه کمکهای نظامی از ایالات متحده امریکا نموده بود . بی نتیجه ماند و بر عکس امریکا در سال ۱۹۵۳ کمک نظامی خویش را به پاکستان وعده داده بود . این امر باعث تاثر داود خان گردید و تحقق این کمکهای نظامی را به پاکستان برای امنیت کشور خطر جدی پنداشت . مخصوصا ً که حل مسئله پشتونستان بین افغانستان و پاکستان در سرخط مرام حکومت وی قرار داشت . سردار محمد داود از تلاشهای دیپلوماتیک با ایالات متحده نیز مایوس گردید بالاخره سردار محمد داود از اقای نیکسون که در سال ۱۹۵۴ به کابل امده بود تقاضای رسمی نمود اما اقای ریچارد نیکسون به تقاضای موصوف توافق نکرد .این یک دلیل واضع بود که امریکا در مورد این کشور پلان داشت تا افغانستان مسلح به سلاح روسی شود .دراخیر یک منطقه زور آزمائی بین این دو ابرقدرت گردد. لهذا سردار محمد داود به ناچار به اتحاد شوروی وقت روی آورد . اتحاد شوروی که آرزومندی شدیدی داشت تا همسایه جنوبی اش از لحاظ نظامی واقتصادی بوی مربوط باشد ، تقاضای افغانستان را لبیک گفت و در سال ۱۹۵۸ با ورود اولین دسته سلاح و تخنیک محاربوی شوروی به افغانستان همکاری نظامی شوروی تحقق یافت. سردار محمد داود خان با گرفتن سلاح و تخنیک محاربوی از شوروی ، به تقویه و عصری ساختن اردو که در مقابل اردو های کشور های همسایه ضعیف به نظر میرسید اقدام نمود و از لحاظ تشکیلاتی اردوی افغانستان بیک اردوی قدرت مند مبدل شده و کمیت ان به ۸۰ هزار نفر بالا رفت که در شرایط سفر بری ظرفیت جذب همین تعداد دیگررا نیز داشت .بدین منوال اردوی افغانستان بیک اردو قدرت مند و ورزیده در منظقه عرض اندام نموده که قادر به دفاع از استقلال ، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی شد .                                                                                                                                  در سال ۱۹۵۸ اردوی افغانستان با سلاح ثقیل و خفیف ، طیارات و سلاحهای مدرن ضد هوایی و زرهی پیشرفته ، تجهیزات و تخنیک عصری محاربوی مجهز گردید به این صورت دوره صدارت سردار محمد داود دوره رشد و ارتقای کمی و کیفی اردوی افغانستان بشمار میرود.اردو افغانستان مطابق به قانون وقت حق شمولیت به کدام سازمان سیاسی را نداشت.همین زمینه را برای روسها مساعد ساخت تا درمیان اردو کار زیر زمینی نمایند.سردار محمد داود بنا بر بعضی علل بتاریخ ۳ مارچ سال ۱۹۶۳ استعفایش را به پادشاه وقت تقدیم نمود و بتاریخ ۱۳ مارچ ۱۹۶۳ با منظور شدن استعفی سردار محمد داود ، دوکتور محمد یوسف کابینه خود را معرفی نمود . درخط مشی حکومت تغیر دادن قانون اساسی قبلی کشور ورفع کشید گی ها با پاکستان دیده می شد .
بر مبنای خط مشی حکومت جدید مسوده قانون اساسی جدید که بیشتر به تحقق دموکراسی در کشور ممد واقع میگردید اماده و در لویه جرگه سال ۱۹۶۴ روی ان غور بعمل امده وبه تصویب رسید که دوره انتقالی شروع شد از دوره انتقالی الی کودتای ۱۶ جولای ۱۹۷۳ اردوی افغانستان مسیر ارتقای خود را می پیمود و با تسلیحات و تخنیک جدید محاربوی مجهز میگردید . قطعات جدید کوماندو ، پراشوتی راکت های ضد هوایی مدرن رهبری شونده ، غند های هوایی با طیارات جدید ایجاد میگردید
سیل محصلین نظامی به غرض کسب تحصیلات عالی نظامی به اتحاد شوروی فرستاده می شد ، هیات های نظامی شوروی غرض مطالعه درجه احضارات اردوی افغان و ایجاد ظرفیت ها به کشور سفر میکردند و تجارب شانرا برای کادر های اردو انتقال میدادند ، در پهلوی قطعات محارب صنوف و قدمه های تامیناتی بنا بر مشوره جنرالان شوروی ایجاد گردید ،تعمیرات حربی پوهنتون ، اکادمی تخنیک ، ترمیم خانه مرکزی اردوکه توسط کشور چکوسلواکی اعمار میگردید بپایه اکمال رسید . ترمیم خانه مرکزی یکی از مجهز ترین فابریکه های نظامی کشور بود که جای فابریکه حربی سابقه را بسرعت گرفت وتمام احتیاجات قطعات را رفع میکرد . در فرودگاه بگرام ، خواجه رواش فرودگاه بینالمللی کابل ، پایگاه هوایی شیندند و کندهار جهت ترمیم طیارات و هلی کوپتر ها ورکشاپهای مجهز و عصری ترمیم طیارات بکمک اتحاد شوروی ساخته شد . شفاخانه مجهز نظامی چهار صد بستر اردو بپائیه اکمال رسیده و افتتاح شد ، قوای ۴ و قوای ۱۵ زرهدار مجهز با تانکهای غول پیکر تشکیل شد در دوره دوم زمامداری سردار محمد داود به صفت رهبر و بعدا ً رئیس جمهور بعد از کودتای نظامی جولای ۱۹۷۳ در قسمت تسلیح و تجهیز اردو کدام اقدام چشمگیری بعمل نیامده اما امور تعلیم و تربیه تخنیکی و تکتیکی پرسونل اردو توسط مشاورین و استادان شوروی ادامه داشت دیگر تخنیک و تکتیک نظامی شوروی در اردوی افغانستان جای خود را اشغال کرده بود .
همزمان با مدرنیزه شدن اردو ، ذهنیت های افسران اردو نیز انکشاف یافته و ایجاد احزاب سیاسی در دهه دموکراسی این روند را بیشتر تقویت بخشید . دیگر افسران اردو مانند سابق گوش و چشم بسته نداشتند ، بلکه روشنگری روز بروز در اردو وسعت پیدا میکرد .
سردار محمد داود که بکمک افسران در پی کودتا مسلحانه به قدرت رسیده بود در تحت تاثیر کشورهای خارجی دیگر ازخط فکری خود عدول کرده بود و به اشاره بعضی از کشور ها به تصفیه اردو و دستگاه دولتی از وجود روشنفکران و چیز فهم ها شروع نمود که سخت بزیان وی تمام شد . به این معنی که بی اعتمادی نسبت برژیم روزبروز اضافه شده میرفت ، روحیه همکاری با رژیم کمتر شده می رفت ، امنیت روبه خرابی نهاد تا جائیکه در روز روشن وزیر بر حال پلان در دفتر کارش به قتل رسید . تا اینکه در اثر عمل وتصامیم عجولانه سردار محمد دادود قیام دوم مسلحانه اردو بتاریخ ۲۷ اپریل ۱۹۷۸ صورت گرفت و رژیم جمهوری سردار محمد داود سقوط کرد و خودش از بین رفت.
بعداز کودتای ۲۷ اپریل اردو ، شوروی با دست باز در تمام امور کشور منجمله تسلیح ، تجهیز و ارتقای سطح کمی و کیفی اردو دست بکار شد . تا اینکه در اثر تقاضای حکومت وقت افغانستان در سال ۱۹۷۹ قوتهای نظامی شوروی داخل خاک افغانستان شدند که در نتیجه باعث بر بادی کشور عزیز ماشد . در این زمان الی خروج قوتهای شوروی از افغانستان قوتهای شوروی واردوی افغانستان فعالیت های مشترک داشتند و اردوی افغانستان مجهز با سلاح و تخنیک محاربوی پیشرفته شده و از احضارات محاربوی عالی بر خوردار گردید و تا سطح دفاع مستقلانه ارتقا یافت.درهشت ثور سال ۱۳۷۱ اردو افغانستان که توقع داشت مجاهدین به آنها وحدت نموده درحفظ اردو میکوشند. ولی برعکس تمام سلاح ومهمات افغانستان از طرف مجاهدین به حکومت پاکستان فروخته شدو کشور در دو دهه بدون سلاح وارد باقی ماند.درین دو دهه هرکی هر کاری که خواست بدون کدام مانع اجرا نمود.لا قانونیت وسطح جرم به حد نهائی بالا رفت.تا فعلاً حدود بیشتر از دوصد هزار مجرم و قاتلین بدون محکمه و جزادر کشور آزادانه گشت و گذار می نمایند.(علومی وصدیق فرهنگ)

سردار محمد داودخان شخصیت والا درتشکیل اردو قوی ونیرومند افغانستان بود
  • اردو  دولت اسلامی جهادی
جهادی ها به گروه متعلق است که مخالف دولت حزب دموکراتیک خلق افغانستان بودند.درسال ۱۳۷۱ هجری شمسی پس از ۱۴ سال جنگ قدرت را بدست آوردند .جهادی ها خود دارای تشکیلات نظامی تنظیمی و قومی بودند .اکثریت جهادی ها مردمان روستا فاقد علم ودانش بودند.در۱۴ سال جنگ تمامی دارائی و هستی اینها از بین رفته بود.پس از رسیدن به قدرت تمامی وسایل وسلاح اردو منظم را به قیمت ارزان وبه نرخ آهن به پاکستان فروختن. جهادیها دارای تشکیلات اردو منظم نبودند صرف متشکل از قومندان ومجاهدبود.سربازان پیاده این گروه دارای مهارت جنگی قوی بودند.



  • اردو جنبش طالبان
طالبان دارای اردو قومی نا منظم بودند.بعضی از افسران سابقه دار در حکومت طالبان نیز حضور داشتند.طالبان دارای ۴۰۰ تانک و دوطیاره میک روسی بودند.که تانکهای مذکورا بی نظیر بوتو از روسیه خریداری نموده به طالبان تسلیم نمود.حکوکت طالبان دارای وسایل ترانسپورتی خیلی ضعیف بودند.سربازان طالب از مورال فوقلعاده محاربوی بر خوردار بودند.طالبان دارای ۳ اردوگاه نظامی قوی در ژوره ولایت خوست ، میدان هوائی قندهار ، وتفحصات مزار شریف بودندکه درآن جا سربازان افغانی جنگجویان کشورهای آسیا میانه عرب وچیچین تعلیمات نظامی می دیدند.
علت زوال اردو های افغانستان
1.اردو های افغانستان ملی نبوده صرف درخدمت شاهان و دولت مندان  بوده است که زیاده از نظام موجوده خود دفاع نموده اند .درصورت ازبین رفتن نظام اردو متعلق به آن نیز ازبین رفته است.                        2.هرپادشاه ورهبر جدید پس از بسر اقتدار آمدن اردو سابق را به خودخطر تلقی نموده آنرا لغو نموده است. واردوی مطمعین خودرا ساخته است. مانند عبدالرحمن خان، نادرشاه وطالبان                                                                                                                                3.پس از سال1800 دستهای استعماری درکشور ما مداخلات نموده با نشاندن شاه یا امیر یا رهبر جدید شاه سابق را کفر فتوا داده اردو اورا هم کفارپنداشته وازبیین برده است.مانند اردو شاشجاع ،امان اله خان دولت دکتر نجیب اله.
راه حل
1.درافغانستان تاکه همه باسواد شوند باید یک دولت شاهی مستحکم که دارای صدراعظم وپارلمان باشند وجود داشته باشد.شاه درقدرت نشسته درشرایط عادی دارای صلاحیت کم باشند درحالت اضطراری صرف شاه قدرت مند باشد وبس درین صورت خلا قدرت هرگز بوجود نخواهد آمد. وکس نیست که اردو را خلع کند.
2.افغانستان دارای اردو مستقل مانند پاکستان وهند باشد درحالت اضطراری صرف  قوای مسلح الی عادی شدن اوضاع قدرت را دردست داشته باشند. به اردو درحالت اضطراری صلاحیت خلع صدراعظم ورئیس جمهور قبلاً  توسط قانون داده شده باشد.



اردوی جمهوری اسلامی افغانستان
اردوي ملي افغانستان در سال ۱۳۸۲ ه. ش به همکاری دولت امریکا تأسيس و هرسال به كمك كشور هاي كمك كنندة توسعه يافته است.درآینده نچندان دور تشکیلات آن از نگاه پرسونل و سلاح مجهز خواهد شد. طبق گفتار مراد علی قومندان قوای زمینی افغانستان فعلاً نیروهای زمینی افغانستان به ۱۶۲ هزار میرسد در سال ۲۰۱۲ توقع برده میشود که تا۲۷۵۰۰۰نفر برسد.                                                                    تشكيلات اردوي ملي درسال ۱۳۸۷انكشاف نموده قوماندانيت هاي اساسي شامل ۶ قول اردو که ۵ آن زميني ، يك قول اردو هوايي، يك فرقه مركزي كابل بنام ۱۱۱ مي باشد كه متشكل از ۱۷ لوا ، ۸۲ كندك (پياده، كماندوه، ميكانيزه، حمايه محاربوي، تأميانت محاربوي) و قوماندانيت هاي متوسط حمايوي( تعليم وتربيه، جلب وجذب، لوژيستيك، خريداري، كشف واستخبارات، صحيه ومخابره) مي باشد.موقیعت قول اردوها فعلاً قول اردو ۲۰۱ در جلال آباد ، قول اردو ۲۰۳ در ولایت پکتیا که چهار ولایت را تحت پوشش قرار می دهد، قول اردو ۲۰۷ در هرات ، قول اردو ۲۰۵ درولایت قندهار و قول اردو ۲۰۹ در شمال افغانستان می باشد. شکل سربازی" داوطلب" می باشد و جوانان بین ۱۸ تا ۳۵ سال به صورت داو طلبانه در اردو ثبت نام می کنند. دولت برای آن ها ماهانه ۱۰۰ دالر معاش تأدیه می نماید. برای بازدوم خدمت ۲۰۰ دالر دست مزد پرداخته میشود.
                              
http://bits.wikimedia.org/skins-1.17/common/images/magnify-clip.png
عبدالرحیم وردک وزیر دفاع افغانستان طرف چپ   سربازان اردوی جدید افغانی در حال تعلیم
تشكيلات:
قوای مسلح افغانستن تحت قومانده سر قومندان اعلی  و اردوي ملي تحتقومانده  وزیر دفاع ملی فعاليت مي نمايد.
مقام وزارت دفاع:
1. وزیر دفاع  متاسفانه یک شخص جهادی وملکی است که درچنین شرایط باید یک ارکان حرب  و فوقلعاده با دسپلین وزیر میبود.
2-   معاون اول
3-   معاونت پاليسي و اپراسيون
4-   معاونت پرسونل
5-   معاونت مالي وتخنيكي
 رياست ها:
وزارت دفاع دارای ریاستهای - رياست پارلمانی - ریاست پالیسی - رياست تکنالوژی - رياست حالات اضطراری وفوق العاده- رياست مالی - رياست تفتيش-ریاست  حقوق  میباشد .
. ستردرستیز:
بخش خیلی مهم وکاری وزارت دفاع افغانستان  ستردرستیز می باشد . تشکیلات ستردریستز  از قبیل درستیز وال - معاون-ریاست دفتر- ریاست کادر وپرسونل- ریاست کشف و استخبارات- ریاست اوپراسیون-ریاست عقیدتی فرهنگی-ریاست مالی-ریاست مخابره-ریاست تفتیش-ریاست حقوق
    قوماندانی ها:
وزارت دفاع افغانستان داری قومندانی های هوای و مدافع هوائی ، اکادمی ملی نظامی، تعلیم و تربیه، جلب و جذب،  مرکز تعلیمی نظامی کابل (k.m.t.c ) میباشد که علاوه براین دارای قومندانی  4زون دو لوا 6 قول اردویک فرقه ویک کندک مبارزه علیه مواد مخدر دارند.
1-قوماندانی عمومی تعلیم و تربیه:
بالابردن ظرفيت ها و حفظ احضارات محاربوي اردوي ملي تعلیم تربیه است.فعلاً علاوه برتعلیمات داخلی وطنی ما افسران کشورهای بیشرفته در تعلیمات نامه وتربیه افغانها کوشش دارند تا اردو ما بپا استاد شود تا بتواند از تمامیت ارضی کشورخود دفاع نماید.در مراکز تعلیمی  تربیه افسران ،خورد ضابطان ، و سربازان مسشود.هکذا یک تعداد از افسران غرض تحصیل بخارج نیز فرستاده میشوند.کشورهای امریکا ، فرانسه ، انگلیس، کانادا ، المان نسبت به دیگر کشورها یاده همکاری دارند                                                  آنعده قوماندانهای جهادی و گروی مدافین سابق که تجارب کافی نظامی دارند در کورس های بنام ( OTB) تعلیمات می بینند.فرانسوی ها در تربیه افسران و پیاده نظام فعالیت دارند در که شرق کابل محل تربیت موقیعت دارد.انگلیس ها بخش پیاده را درکورسهای بنام( OCS) جوانان متجرب نظامی را تربیه می نمایند. .  برتانیا استخدام و تربیه گروه پیاده را در مکتب افسران داوطلب  براه انداخته است .   با وجودیکه  ( OCS) تحت کنترول و اداره ( OTB) قرار دارد ولی بطور جداگانه فعالیت مینماید. داوطلبان  ( OCS) جوانانی اند که از تجربه نظامی اندکشور فرانسته ( CGSC) را در اوایل سال 2004 تأسیس کردند که این مکتب تحت نظر مربیان نظامی فرانسوی فعالیت مینماید و نیزدر نظر است تا در آیندۀ نزدیک پوهنتون دفاعی ملی (NDU) نیز در شمال غرب کابل تأسیس گردد . بلاخره تمام تعلیمات جهت عملیات های نظامی که در NMAA ) ) و  ( CGSC ) صورت می گیرد به  ( NDU) انتقال یافته و در آنجا عملی خواهد شدکی برخوردار بوده و یا هیچ تجربه اي در مورد ندارند .
تعليم وتربيه در خارج از كشور:
کشورهای ايالات متحده امريكا فرانسه، تركيه، چين، آلمان، ايتاليا، انگليستان، تاجكستان، سويس، هندوستان، روسيه، نيپال، هسپانيا، پاكستان پولند با اردو ما همکاری داشته حدود بیشتر از 1000 نفر درین کشوره مصروف تحصیل اند.امید است برگردند ووطن محبوب خودرا نجات دهند.
ه. حربي شونحي مركز مهم تعليم وتربيه:
حربي شونحي يكي از مهم ترين مراكز تعليم وتربيه مي باشد.که به بسویه بکلوریا فارغ میدهد .پس از سال 1992 این شونزی دوباره فعال گریده درسال 2010 برای  هفتادیکمین دوره فارغ داد که در حدود 170 نفر میرسید. 
2-قوماندانی اکادمی ملی نظامی:
اكادمي ملي نظامي   در حقيقت جايگزين حربي پوهنتون مي باشد به عنوان يك موسسه عالي آكادميك نظامي در 11 سنبله 1383 ه.ش برابر با سپتمبر 2004 ميلادي باهمكاري ايالات متحد به تيپ آكادمي ملي نظامي وسيت پاينت ايالات متحده تأسيس گرديد و در 22 مارچ 2005 م. رسماً به فعاليت خود اغاز نمود. که الی اکنون 7 دوره را سپری نموده حدود 1800 شاگرد شامل گردیده اند. قوماندان آكادمي ملي نظامي تورنجنرال محمد شريف يفتلي مي باشد                                                                                               اكادمي ملي نظامي افغانستان  داراي 12 ديپارتمنت مي باشد مانند: ديپارتمنت ساينس، كمپيوتر، نظامي، ورزش، رياضيات، لسان ها(انگليسي، جرمني، فرانسوي، تركي)، علوم اجتماعي، تاريخ، اداره ورهبري، انجنيري، حقوق وديپارتمنت عقيدتي وفرهنگي. در هر دوره حدود 300 نفر شاگرد می پذیرد.

جلب و جذب:
درسال 1387 ه.ش جلب و جذب به صورت داوطلب از طریق 35 مرکزجلب وجذب و 7 مرکز تجمع انجام  میگیرد.

     قول اردوها:
1-قول اردوی هوایی:
 الی سال 1992 قوای هوای افغانستان به نسبت داشتن بیشتراز 450  طیارات جنگی وانتقالاتی نظامی  وپیلوتهای ماهر جنگ دیده قوی ترین قوت هوائی منطقه بود.که پیلوتان درکشورهند و اتحادشوروی برای مدت 6 سال تعلیمات  هوائی می دیدند. مشهورترین قهرمانهای این کشوردگر جنرال محمد مصطفی،امیر محمد صافی ،عتیق اله شیزاد،وحیداله بوده که افراد مذکور قدرت فرار از ستینگر را خوب میدانستن وهکذا الی یازده عملیات را  یک روز می نمودند. در مجموع قوتهای هوای افغانستان دارای 7000 پرسونل داخلی 5000 ادوایزر خارجی بود. فعلاً قوای هوائی دارای
-9 بال طیاره Mil Mi-24  حدود 56 بال طیاره هلیکوپتر نوع Mil Mi-17 روسی  که 21 بال دیگر در سال جاری باید تحویل شود.
-6 بال نوع MD Helicopters MD 500 امریکائی که 54 بال دیگر به افغانستان تحویل میشود.
9 فروند طیاره انتقالاتی   نوع  C-27A و 3 طیاره تعلیمی نوی Aero L-39 Albatros  دارا میباشد. میدانهای  که قابل استفاده طیارات نظامی اند عبارتند از میدان هوای کابل قندهار شبرغان مزار شریف هرات شندند بگرام میباشد .میدانهای هوای برای طیارات انتقالاتی عبارتند از قلعه نو، بامیان، فیض آباد جلال آباد خوست کندز میمنه نیلی تالقان تاواره ینگی قلعه دهدای بند سرده. به طور كلي درمرحله اول تعداد طيارات بال ثابت ترانسپورتي، كشفي و بمبارد وهليكوپتر جمعا 80 فروند بوده ودرمرحله دوم تعداد اين طيارات به 128 فروند خواهد رسيد. سن یک پیلوت طور اوسط در حدود 45 سال مي باشد.درین اواخر کشور امریکا قرار داد21  بال هیکوپتر«ميگ-17» را با  کشور روسیه برای افغانستان به امضا رسانید. هزينه آن  بالغ بر 367 ميليون دلارمیگردد. فعلآًً 11 طیاره   C-27  جدید  دارد قرار است تا سال 2016ميلادي 20فروند از اين نوع هواپيماها به ارزش 290ميليون دلار در اختيار افغانستان گذاشته شود.
2-قول اردوی 201سیلاب                                 
3-قول اردوی203تندر                       
4-قول اردوی205اتل                                                      
5-قول اردوی207ظفر
6-قول اردوی 209شاهین                                   

     لواهای جداگانه:
1-لوای کوماندو(تکاور)
2-لوای حمایه
لوا های ذکر شده مربوط به هیچ کدام از قول اردوها نمی باشند.

      قوماندانی های زون:
1-قومدانی زون شمال
2-قوماندانی زون جنوب
3-قوماندانی زون شرق
4-قوماندانی زون غرب
این قوماندانی ها تازه تشکیل میباشند و در راستای انسجام قوماندانی های مربوطه فعالیت مینمایند.
 فرقه:
1-فرقه مرکزی کابل.
این فرقه که در سال1388تاسیس گردید، در شهر کابل فعالیت دارد و مربوط به هیچ قول اردو نمی باشد.
 کندک:
1-کندک مبارزه با مواد مخدر.
این کندک درسال1387تاسیس گردیده و وظیفه ی  مبارزه با مواد مخدر را به عهده دارد.
 3.مراکزتعلیمی
مراکز تعلیمی اردوی ملی افغانستان شامل
  • مرکز تعلیمی نظامی کابل دارای ظرفیت ۷۰۰۰ نفر
  • مزار شریف ۱۴۰۰ نفر
  • هرات ۱۴۰۰ نفر
  • خوست ۶۰۰
  • گردیز ۶۰۰ نفر
  • مرکز تعلیمی دارالامان ۱۴۰۰ نفر میباشد
بر علاوه این مراکز مکاتب مسلکی نیز وجود دارد که منسوبین جهت تقویه مسلک به مکاتب مسلکی معرفی می شوند که شامل بخش های پیاده، توپچی ، زره دار، عقیدتی و فرهنگی، حقوق، مخابره، مکتب کشف ، استخبارات ، مکتب صحیه و مکتب امور عامه هستند مدت هر کورس تربیوی دوماه است.هر عضو قوای ائتلاف در افغانستان مسؤولیت بخش مختلفی را در ارتباط به فراهم نمودن تعلیمات نظامی برای اردوی ملی افغانستان به عهده دارد.  تمام این تدابیر از سوی قوای ائتلاف بواسطه قوماندۀ انتقال امنیت متحد ( CSTC-A) ترتیب می گردد که متشکل از ادارۀ مرکزی قوماندۀ ملیت های مختلف نظامی در کابل میباشد.
۴ بودیجه مالی
اردو افغانستان از صندوق مالی آیساف (ASFF) تامین می گردد .کشورهای عمده پرداخت کننده اردوی افغانستان امریکا روسیه و استرالیا میباشد.بودیجه که برای قوای مسلح افغانستان در سال 2008 تثبیت نموده اند 2.7 بیلیون دالر در سال میباشد.که از آن جمله 1711 ملیون دالر برای ارتش 980 میلون دالر برای پولیس و 9.8 میلون دالر برای مصارف زندانیان تعین گردیده بود.ازینکه درسال 2012 کمیت بلند میرود بناعاً مصارف نیز بلند میرود.بودیجه مصارف وزارت دفاع افغانستان از پلان سال دولت افغانستان مبلغ 14,062. میلون افغانی میشود که 12.1 فیصد از بودیجه ملی را تشکیل می دهد.منبع شماره 6
1.     افسران ارشد
2.     وزیر دفاع، ژنرال عبدالرحیم وردک
3.     سخنگوی وزارت دفاع، تورن جنرال محمد ظاهر عظیمی
4.     لوی درستیزاردو  ملی افغانستان، دگر جنرال شیر محمد کریمی
5.     معاون لوی درستیز ، دگر جنرال محمد اکرام
6.     معاون ستر درستیز ،دگر جنرال  محمد اسحاق نوری؟
7.     رئیس عمومی کدرپرسونل ، تورن جنرال  عبد عبدالله؟
8.     رئیس استخبارات، تورن جنرال عبدالخالق فریاد؟
9.     رئیس عمومی تهیه و تدارکات ، دگر جنرال عزیزالدین فراهی؟
10.                   رئیس اسناد ارتباطات، تورن جنرال محراب علی؟
11.                   رئیس حالات اضطراری، تورن جنرال جلندر شاه
12.                   جراح عمومی،دگرجنرال دکتر عبدالقیوم توتا خیل
13.                   قومندان قوای هوای اردوی ملی افغانستان ، تورن جنرال محمد دوران
14.                   201 Selab ("سیلاب") قول اردو، تورن جنرال محمد رحیم وردک؟
15.                   203 Tandar ("تندر") قول اردو ، تورن جنرال عبد خالق؟
16.                   205 Atal ("قهرمان") قول اردو ، جنرال شیر محمد زازای؟
17.                   207 ظفر ("پیروزی") قول اردو ، تورن جنرال جلندر شاه بهنام؟
18.                   209 شاهین ("فالکون") قول اردو ، تورن جنرال مراد علی؟
19.                   قومندان قول اردوی  میوند، 215 (تعین نشده)

-         زئیس تعلیم وتربیه اردو، تورن جنرال امین کریم؟
-         قومندان حربی پوهنتون، تورن جنرال رزاق؟
-         آکادمی ملی نظامی افغانستان، تورن جنرال محمد شریفf؟
-         مرکز آموزش نظامی کابل، برید جنرال محمد امین وردک؟
-         تورن جنرال توپچي محمد شريف يفتلي فرزند جمعه خان به حيث معاون اول قومانداني نيروهاي زميني به كادر تورن جنرال.
-         بريد جنرال زرهدار زمري  به حيث معاون قومانداني نيروهاي زميني در امور اوپراسيونهاي مشترك به كادر تورن جنرال.
-         بريد جنرال پياده محمد به حيث معاون رئيس اركان قومانداني نيروهاي زميني در امور اوپراسيونهاي آينده به كادر بريد جنرال .
-         تورن جنرال متفرقه غلام حيث معاون رئيس اركان نيروهاي زميني در امور اوپراسيونهاي جاري به كادر بريد جنرال .
-         تورن جنرال توپچي عبدالله  به حيث قوماندان قول اردوي 201 سيلاب به كادر تورن جنرال (نام برده در وزارت دفاع طالبان به صفت رئيس تعليم و تربيه كار ميكرد و در ميان طالبان به نام ملاعبدالله آخند معروف بود)؛
- بريد جنرال توپچي عبدالحميد به حيث قوماندان قول اردوي 205 اتل به كادر تورن جنرال؛
- تورن جنرال پياده جلندر شاه به حيث رئيس حالات اضطراري و فوق
العادهي وزارت دفاع ملي به كادر تورن جنرال .
- تورن جنرال توپچي شير محمد به حيث قوماندان اكادمي ملي نظامي به كادر بريد جنرال 
- دگروال پياده نورآقا به حيث قوماندان لواي سوم واكنش سريع فرقه
ي 111 كابل به كادر بريد جنرال؛
- بريد جنرال پياده محمد ظفر به حيث قوماندان لواي چهارم قول اردوي 205 اتل به كادر بريد جنرال؛
- دگروال توپچي داوودشاه به حيث قوماندان لواي سوم قول اردوي 203 تندر به كادر بريد جنرال؛
- دگروال توپچي دافع هوا عبدالمالك به حيث رئيس اركان قول اردوي 201 سيلاب به كادر بريد جنرال؛
- بريد جنرال زلمي «ويسا» برادر والي قندهار به حيث قوماندان قول اردوي 205 شاهين به كادر تورن جنرال؛
- دگروال فضل رئيس ترميمخانه
ي وزارت دفاع ملي در زمان طالبان، به صفت قوماندان لواي كندز، در بست بريد جنرال .

۶ وسیایل نقلیه زره دار

مودل
الگو
نوع
تعداد
تاریخ
تولید
تشریحات
بیردم-2
Brdm2 c.jpg
زره پوش حامل پرسونال


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
این وسایل از زمانهای جنگ با روسها باقی مانده است. این زره ساخت روسیه می باشد.این زره راکت ۵۷انداز ملی متر را انتقال می دهد.
بی ام پی-۱
Afghan National Army on patrol.jpg
زره پوش حامل پرسونال


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
در طی جنگ شوروی هادر افغانستان تعداد BMP - ۱ IFVs به دست مجاهدین افغان افتاده بود. تا فعلاً باقی مانده است.یا پس از سقوط دولت دوکتور نجیب اله
بی ایم پی-۲
800px-Us ord museum 005.jpg
زره پوش حامل پرسونال

۱۹۸۷–۲۰۰۲
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
به تعداد ۱۵۰-۱۵۰۰عددنوع ۹M111 ATGMs درسال۱۳۵۷ فرمایش داده شدکه دربین سالهای ۱۳۵۷ الی ۱۳۷۰ به دولت افغانستان تحویل داده شد. در سال ۱۹۹۲ بتعداد۵۵۰ زنجیر تانک نوع BMP-۲sو BMP-۱s فعال بودند.۶۰تا ۸۰عدداین تانک BMP-۱s و BMP-۲s پس از سال ۲۰۰۲بدولت افغانستان تحویل داده شد.
زره پوش ایم113
800px-M113 in Panama.jpg
[[زره پوش حامل پرسونال
۶۳

پرچم ایالات متحده

رزه پوش هوم وی
ANA at KMTC in 2009.jpg
زره پوش حامل پرسونال
۷٬۵۵۰

پرچم ایالات متحده

زره پوش عامل امنیت نقلیه
M1117 Armored Security Vehicle.jpg
وسایل نقلیه بین امللی
۴۴۰

پرچم ایالات متحده
علاوه بر به ASV و پیکربندی APC، انواع ماموریت های دیگر این وسیله عبارتند از : فرماندهی و کنترل، آمبولانس، مهندسی، تعمیر و نگهداری، ملات، و شناسایی وسایل نقلیه است. به طور کامل در اواخر سال ۲۰۱۲ تحویل داده حواهد شد.

[ویرایش] ۷ تانکهای محاربوی

مودل
الگو
نوع
تعداد
تاریخ
تولید
تشریحات
تانک تی-55]
T-55 skos RB.jpg
تانک نبرد

۱۹۶۱–۱۹۹۱
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
54T54S - 50 s T 55T در سال 1961 بنا بر فرمایش دولت افغنستان از اتحاد جماهیر شوروی بین سالهای 1962 و 1964 وارد شد. 200 عراده T - s 54 در سال 1978 از اتحاد جماهیر شوروی سفارش داده و در بین سالهای 1978 و 1979 تحویل داده شد.705 عراده نوع T - 55s در سال 1978 به اتحاد جماهیر شوروی سفارش داده در بین سالهای 1978 و 1991 تحویل داده شد. 1000 عرداده تانک نوع T54s، T55s – T62s - PT و 76s درسال 1992 فعال وجود داشت.، در حال حاضر 600 عراده تانک نوع T55sدر خدمت هستند که درین اواخر با M60 Pattons عوض شد.
تانک تی-62
T62 Afghanistan.JPG
تانک نبرد

۱۹۷۳–۱۹۹۱
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
درسال 1973 یکصد عراده نوع تانک T-62 فرمایش داده شد درسالهای 1975و1976 به دولت افغانستان تحویل شد. به تعقیب 155 عراده درسال 1979 فرمایش داده شد که در سال 1979 و1991 تحویل داده شد نوع که فعلاً فعال اندعبارتند ازT-62-T-62M-T- 62M1 میباشد.

[ویرایش] ۸ مدافعه هوائی

مودل
الگو
نوع
تعداد
تاریخ
تولید
تشریحات
بی ایم-21 گراد
1372 bm 21 grad.JPG
ماشین چندین راکتی


پرچم اتحاد جماهیر شوروی

زید ایس او۲۳-۴
ZSU 23-4.JPG
ماشین خود کار ضد هوائی


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
بیست پایه از طرف روسها داده شده است.
زید او-۲۳-۲
ZU-23-2 in Saint Petersburg.jpg
تفنگ ضد هوا


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
عمدتا از قوای اتحاد جماهیر شوروی در زمان عقب نشینی باقی مانده است. بسیاری بر روی کامیون ها به عنوان سیستم های آتش پشتیبانی بداهه نصب شده است.
زی پی او4
14,5-мм счетверенная зенитная пулеметная установка конструкции Лещинского ЗПУ-4 (1).jpg
دارای سلاح ضد هوائی


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
انواع دیگر آن مانند ZPU-۱ و ZPU-۲میباشد.
توپ 122ملی متری 2 ای 18 یا(دی-30)
Artilleryman of the Afghan National Army.jpg
توپ یا خمپاره انداز


پرچم اتحاد جماهیر شوروی

توپ 152ملی متری مودل1937یا(ایم ال 20)
152 mm howitzer-gun M1937 (ML-20) 1.jpg
توپ


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
از فعالیت باز مانده.
توپ 152 ملیمتری مودل1943 (دی-1)
D1 howitzer kiev.jpg
توپ


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
از فعالیت باز مانده.
توپ 122 ملیمتری مودل 1938ویا ایم 30
M30 howitzer nn 1.jpg
[[توپ


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
از فعالیت باز مانده.
توپ 155ملیمترمودل 114
USArmy M114 howitzer.jpg
توپ


پرچم ایالات متحده

توپ صحرا ایم 1954 یا ایم 46
130-мм пушка М-46 образца 1953 года (1).jpg
توپ


پرچم اتحاد جماهیر شوروی

سکود
SCUD 2.JPG
وسیله تکتیک موشکهای بالستیک


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
فعال نیست.
9کا52 لونا-ایم
Luna m frog 7 hameenlinna 1.jpg
توپخانه سیستم راکت


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
از فعالیت باز مانده.
بی ام27-اورگان
9P140 Uragan.jpg
دارای خول چندین راکته


پرچم اتحاد جماهیر شوروی
از فعالیت باز مانده.

[ویرایش] ۹ سلاح خورد دفاعی وتعرضی

مودل
نوع
تعداد
تاریخ یا فوتو
تولید
تشریحات و فوتو
تفنگچه مکروف
تفنگچه نیمه اتومات

Pistolet makarova pm travmatik com by-sa.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

تفنگچه تی تی
تفنگچه نیمه اتومات

Pistol TT33.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

تفنگچه ایم ۹
تفنگچه نیمه اتومات

M9-pistolet.jpg
پرچم ایتالیا

ستیچن ای پ اس
تفنگ ماشیندار خود کار

Pistol APS.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

موزین نجنت
تفنگ مرمی متحرک

Mosin Nagant series of rifles.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
برای تشریفات.
ای کا ایم
تفنگ حمله آوری

AKM Izhevsk 1960.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
گدام.
ای کا 47
تفنگ حمله آوری

AK-47 type II Part DM-ST-89-01131.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
الی 2008 مورداستفاده قرار نداشت فعلاً صرف توسط قطعات منظم مورد استفاده قرار می گیرد.
ای کا 74


Ak74assault.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
در گدام.
تفنگ حمله نوع 56
تفنگ حمله

AK-47 and Type 56 DD-ST-85-01269.jpg
پرچم چین
در گدام.
تفنگ ایم 16
تفنگ حمله
۱۰۴٬۰۰۰
M16a1m16a2m4m16a45wi.jpg۲۰۰۷–۲۰۰۹
پرچم ایالات متحده
این سلاح از طرف دولت امریکا غرض مدرن ساختن اردو افغانستان توضیع شده است .
کارابین ایم4
تفنگ حمله
۴۲٬۱۸۹
PEO M4 Carbine RAS M68 CCO.jpg۲۰۰۸–۲۰۰۹
پرچم ایالات متحده
تنها با کماندوهای ارتش افغانستان و نیروهای ویژه استفاده می شود. M4s فروخته شده به عنوان بخشی از بسته نظامی خارجی درسال 2006. M4s اضافی فروخته شده به عنوان فروش بسته نظامی خارجی 2008 .
کولت کانادا سی 7
تفنگ حمله
۲٬۵۰۰
Danish AR M95.gif۲۰۰۷–۲۰۰۸
پرچم کانادا
در دسامبر سال 2007، کانادا موافقت کردند اهدا کند 2500 عددتفنگ C7 را به ارتش ملی افغانستان همراه با آموزش و مهمات. در ژوئن 2011، ارتش ملی افغانستان، تفنگ C7 را تعویض کند به تفنگ M16 آمریکائی.
تیر انداز پنج تکه دوربین
تفنگ چند تکه

Svd 1 russian.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

[[تیر انداز چند تکه ایم24
تفنگ چند تکه
۱٬۲۰۰
PEO M24 SWS.jpg
پرچم ایالات متحده

ماشیندار اتومات ایم 249]]
ماشیندارخفیف
۱۶٬۲۴۸
PEO M249 Para ACOG.jpg
پرچم بلژیک
[[آر پی کا بازودار
ماشیندار خفیف

Soviet RPK.JPEG
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

[[تفنگ ماشیندار ایم240
تفنگ ماشیندار بماقصد عمومی
۳۰٬۱۵۲
PEO M240B Profile.jpg
پرچم بلژیک

ماشیندار ثقیل پی کا
تفنگ به مقاصد عمومی

PKM machine gun.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

دشکه
ماشیندارثقیل

12,7-мм станковый пулемёт ДШК образца 1938 года (3-1).jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

ماشیندار ثقیل

NSVT (2).JPG
پرچم اتحاد جماهیر شوروی
استفاده کم دارد.
ماشیندار ایم2
ماشیندار ثقیل سوراخ گر
۱۹٬۵۰۰
Machine gun M2 1.jpg
پرچم ایالات متحده

راکت سرشانه

RPG-7 detached.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

اس پی گ 9
تفنگ ریکولایز

Grenade launcher SPG-9M.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

میلان
موشک ضد تانک

Milan 501607 fh000004.jpg
پرچم فرانسه
به تعداد کم موجود اند..
جی پ25
نارنجک انداز

GP-30 grenade launcher.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

نارنجک ایم 203
نارنجک پرتاب
۹٬۲۵۰
M203 1.jpg
پرچم ایالات متحده

هاوان متوسط 82 ملیمتر
هاوان
۵۰۰
Cannon, Château du Haut-Koenigsbourg, France.jpg
پرچم اتحاد جماهیر شوروی

ایم224 60 ملیمتر
هاوان

M224 mortar firing.jpg
پرچم ایالات متحده

۸۱ملیمتر م م ۵۲۵
هاوان

M252 mortar usmc.jpg
پرچم ایالات متحده

[ویرایش] ۱۰ پیوند بیرونی

[ویرایش] ۱۱ جستارهای وابسته

۱۲ منابع
  • ۱.اردو وسیاست نوشته ستر جنرال محمد نبی عظیمی سابق قومندان گارنیزون افغانستان
  • ۲.افغانستان درپنج قران اخیر -مولف میر محمد صدیق فرهنگ در چلد اول دوم وسوم راجع به تشکیلات نظامی هر شاه درج گردیده است.نشر انتشارات قم محمد وفائی خیابان ارم ایران
  • ۳.وبگاه روند انتقال مسولیتها وبگاه فوای مسلح افغانستان مصاحبه با افسران ارشد در مورد تشکیلات اردو جدید وانتقال مسولیت به خود افغانها
  • http://www.gmic.gov.af/dari/index.php?option=com_content&view=article&id=633:2011-06-25-11-00-06&catid=54:transition-interviews&Itemid=102
  •  
  • ۴.پلان ایالت متحده امریکا در مورد تعین بودیجه مصرفی اردو ملی افغانستان صفحه هفت
  • http://www.defense.gov/pubs/united
  •  
  • 5.بودیجه ملی دولت افغانستان برگرفته از صفحات  ۳و۱۴۳  
  • 7.اردوی افغانستان و دفاع از حاکميت ملی وتماميت ارضی کشور در وبگاه خبر رسانی اریانا نت
  • http://www.ariananet.com/modules.php?name=Artikel&file=print&sid=4202
  • 8. ویکی پییدیا انگلیسیAfghanistan                    Afghan national army - Military of 9.نیروی هوائی افغانستان در ساید امنیت جان
* 10.تاریخ افغانستان دربخش اردو نوشته دگروال غلام نبی یورش از قسمت ۱۳سلطنت امیر شیرعلی خان الی قسمت ۱۸صفحات متعدد